Hoe vaak gebruik jij het woord “moeten” op een dag?
Het leuke van vakantie is dat je in principe helemaal niks moet. Niet van je baas ten minste. Of moest je toch bereikbaar zijn ‘voor het geval dat’? Of vond je het zelf nodig om bereikbaar te zijn omdat je je graag onmisbaar wilt voelen? Omdat je moeilijk los kunt laten? Heel vaak moet je iets van jezelf.
Ik had me bijvoorbeeld voorgenomen om tijdens de vakantie niet te werken. Bijna gelukt. Tot ik de krantenkoppen ”Intimidatie door werkgever belangrijke oorzaak burnout” en “Hoog ziekteverzuim en verloop kenmerken slechte leidinggevende”, onder ogen kreeg. Was ik toch weer even aan het werk, want “je moet als coach en trainer toch bijblijven”. Oeps… het was toch vakantie? Dan moet ik toch niks? Ik heb toch geen baas die me intimideert en geen leidinggevende die eist dat ik bij moet blijven? Waarom doe ik het dan toch? Schokkende conclusie van deze reflectie: ik moet het van mezelf!
De groeten met moeten
In het boek “De groeten met moeten”, met als ondertitel “Hoe je gelukkig wordt door te kiezen voor ongehoorzaamheid”, geeft Rick van Asperen een recept om te ont-moeten. Hij gaat ervan uit dat moeten een illusie is en pleit voor een moetenvrij leven. Een leven waarin je kunt kiezen voor het waarmaken van je eigen dromen in plaats van te figureren in de dromen van anderen. Je kunt dus ook zelf kiezen of je je laat intimideren door je baas of leidinggevende!
Moeten, mogen, willen en kunnen
Als je de samenvatting van het boek op de kaft leest, dan weet je dat dit een boek is dat je gewoon gelezen MOET hebben 😉. Toen ik eraan was begonnen, kon en wilde ik het niet meer wegleggen en heb ik het in één ruk uitgelezen. Ik haalde er een aantal praktische tips en oefeningen uit die goed bruikbaar zijn in onze trainingen Persoonlijke Effectiviteit en Assertiviteit.
De boekomslag geeft al een paar mooie inzichten:
Moeten
“Er moet niets. Je hoeft niet te doen wat anderen van je verwachten en je hoeft ook niet te doen wat jij denkt dat anderen van jou verwachten. Jij bent de baas over je eigen leven. Je mag elke cursus volgen die je maar wilt, elke partner kiezen die je wilt, elk huis kopen dat je wilt, elke sport beoefenen die je wilt.”
Mogen
“Mag niet bestaat niet. De eerste stap naar een oplossing is het besef dat je je lot in eigen handen hebt. Jij mag bepalen of je linksaf gaat of rechtsaf. Je bent vrij om te kiezen. En ja, iedere keuze heeft consequenties.”
Willen
“We hebben ons hele leven normen overgenomen van anderen waardoor we een vuilnisvat vol gedragsregels zijn geworden. Kies liever voor de waarden die jij belangrijk vindt en reken af met willenkillers.”
Kunnen
“Het echte leven is geen feelgoodfilm, toch? Wat een onzin! Stop met jezelf verhaaltjes te vertellen dat we ons lot maar moeten accepteren. Waarom zou jij niet voor de ware kunnen kiezen? Waarom zou jouw leven geen happy end kunnen hebben?”
Praktische oefening
Een praktische oefening die ik uit het boek heb gedestilleerd, kan je helpen om je te ontworstelen aan het moetenvirus. Door in bepaalde situaties ‘moeten’ te vervangen door ‘mogen’, ‘willen’ of ‘kunnen’, kom je erachter wat je keuzemogelijkheden op dat moment zijn. Waar kun je zelf voor kiezen en welke keuzes worden je opgedrongen door het moetenvirus? Vaak werkt het bevrijdend als je alleen al ervaart dat je altijd een keuze hebt om dingen te doen of juist niet te doen. Vervang dus moeten eens door mogen, willen of kunnen en kijk wat er in je mindset verandert. Een paar voorbeelden:
Ik moet in de vakantie bereikbaar zijn
Ik mag in de vakantie bereikbaar zijn
Ik wil in de vakantie bereikbaar zijn
Ik kan in de vakantie bereikbaar zijn
Ik moet vanavond dat rapport doorlezen
Ik mag vanavond dat rapport doorlezen
Ik wil vanavond dat rapport doorlezen
Ik kan vanavond dat rapport doorlezen
Ik moet nog even een mailtje sturen
Ik mag nog even een mailtje sturen
Ik wil nog even een mailtje sturen
Ik kan nog even een mailtje sturen
Bij elke keuze die je maakt, loop je de kans dat …
Mensen maken een inschatting van de gevolgen van hun handelen op basis van eerdere ervaringen. In veel gevallen klopt die inschatting wel. Maar resultaten uit het verleden geven echter geen garantie voor de toekomst. Je weet (of denkt te weten) wat het effect zal zijn van de keuze die je maakt bij de dingen die je ‘moet’ doen. Maar in veel gevallen is die inschatting verre van realistisch en gebaseerd op ingesleten patronen. Je vermoedt dat anderen bepaalde verwachtingen van je hebben. Verwachtingen die er misschien helemaal niet zijn.
Als je ervoor kiest om dat mailtje niet nog even te sturen, kan dat inderdaad inhouden dat de ontvanger niet blij is. Maar wellicht heeft die ander toch geen tijd om zijn mail te checken. Was die mail trouwens wel zo dringend? Misschien krijg je later vandaag een briljant idee en is het juist heel goed dat je nog even gewacht hebt met het versturen van die mail …
De groeten met moeten!
Meld je je in september of oktober aan voor onze training assertiviteit of persoonlijke assertiviteit, dan krijg je op de eerste trainingsdag een exemplaar van dit boek cadeau.
Meer informatie?
Mail of bel gerust! Intakegesprekken zijn altijd vrijblijvend